In 2020 publiceerden Nidos, Pharos en Jeugdzorg Nederland hun onderzoeksrapport ‘Jeugdhulp voor vluchtelingen. De succesfactoren volgens aanbieders, begeleiders en verwijzers’. Aanleiding voor het onderzoek waren de signalen dat er weinig jeugdhulp is die goed aansluit op de (zorgvraag van) vluchtelingen.
Beter toegankelijke jeugdhulp
Tijdens het onderzoek kwam naar voren dat dit beeld klopt. Tegelijkertijd gaven verwijzers en begeleiders aan dat het jeugdhulpaanbod in grootstedelijke gebieden relatief vaker te vinden en beter toegankelijk is. Ook zagen de onderzoekers dat diverse aanbieders elke dag hun uiterste best doen om de aansluiting tussen aanbod en jeugdigen te verbeteren en om de beste zorg te bieden binnen de huidige mogelijkheden.
Jeugdhulp met asielopvang
Volgens de jeugdhulpaanbieders die ook asielopvang bieden, zijn er – gebaseerd op eigen ervaringen – een paar aspecten die hun jeugdhulp in potentie effectiever maken dan het aanbod van de regulier jeugdzorg: jeugdhulp voor vluchtelingenkinderen is meer nabij en makkelijk(er) toegankelijk, de contactgroei verloopt sneller (doordat deze zowel in het dagelijks leven als in het hulpaanbod plaatsvindt) en op organisatorisch en medewerkersniveau is er zowel affiniteit met het werken met vluchtelingenkinderen als deskundigheid op het gebied van cultuursensitiviteit of intercultureel werken.
Succesfactoren in drie categorieën
De gevonden succesfactoren zijn volgens de onderzoekers onder te verdelen in drie categorieën.
Succesfactoren categorie 1 (aansluiting/(cultuur)sensitief begeleiden): interesse tonen, een open houding en ‘echt’ contact maken, een respectvolle betrouwbare relatie tussen de jeugdige en hulpverlener, het betrekken van familie en (formeel en informeel) netwerk, outreachend werken en het inzetten van een intercultureel mediator, tolk of sleutelpersoon.
Succesfactoren categorie 2: de houding en competenties van de medewerkers.
Succesfactoren categorie 3: de organisatorische randvoorwaarden zoals een eenvoudige intake en snelle start van de behandeling, diversiteit binnen teams, aannamebeleid, scholing- en trainingsaanbod, financiering tolk, intercultureel mediator en sleutelpersoon en het faciliteren van outreachend werken.
Digitale extra’s
Naast het onderzoeksrapport is er binnen het project Jeugdhulp voor vluchtelingen een digitaal instrument ontwikkeld voor jeugdhulpaanbieders en organisaties die werken met vluchtelingenkinderen. Dit instrument bevat filmpjes, praktische tips en een checklist/screeningsinstrument. De digitale publicatie vind je hier.
